Een tijdje geleden vroeg ik in mijn story of je het goed zou vinden om later door een robot wil worden geholpen. Er waren zo’n 40 mensen die hadden gereageerd. De meerderheid (91%) wilde later niet volledig door een robot worden geholpen volgens de uitslag. Hierbij bedoelde ik ‘volledig door een robot worden geholpen’. Een robot die echt alles overneemt van de verpleegtechnische handelingen tot aan de sociale functies (een robot die bijvoorbeeld vraagt ‘hoe gaat het?’).
Ontwikkeling technologie
Gezien de ontwikkelingen van onder andere de steeds geavanceerder wordende technologie is het niet eens zo gek dat de zorg eindigt met alleen maar robots. Wie weet bestaat de mens in de toekomst ook merendeels uit dood materiaal als metaal met geïmplanteerde microchips en kunstledematen. Misschien is zelfs de hele mens wel vervangen door een robot.
Om bij de tegenwoordige tijd te blijven, de andere ontwikkeling is dat er in de zorg tekorten zijn. Als daar nu niets aan wordt gedaan dan is het vrijwel zeker dat de mensen vervangen door robots de enige oplossing is. Dat klinkt erg extreem maar is een resultaat als we niet stilstaan bij wat er echt gebeurt en de ontwikkelingen niet in perspectief zien.
Zorg een probleem?
Daarnaast zou je kunnen zeggen dat er al genoeg problemen zijn (klimaat, corona, oorlog, ziekte en dood etc). Waarom zouden we dan ook nog eens op de zorg moeten focussen? Jazeker, het zou weer een probleem bij de zoveel problemen van de maatschappij kunnen zijn. Dat het belangrijk is, blijkt wel aan het woord zelf: zorg.
Het verschil tussen een robot en een mens is, is dat een robot niet kan voelen en dus ook niet vanuit zichzelf weet hoe te handelen. Het moet allemaal worden geprogrammeerd door een mens, Maar een robot kan niet op gevoelsmatig niveau begrijpen wat een mens voelt. In de zorg heb je het duidelijke voorbeeld dat het inzetten van het gevoel of empathisch vermogen onmisbaar is bij het werk. Een robot kan wel zorgen, maar niet zorgen.
Een opmerking die ik kreeg door gestuurd: “Ik denk omdat het sociale gedeelte niet overgenomen kan worden door een robot. En dan met name de empathie als het gaat om bijvoorbeeld omgaan met verlies van de leeftijdgenoten, of ziektes etc. De zorg zelf (de handeling, zou ik best door een robot laten durven doen.”
Raakvlakken met andere problemen
Daarnaast heeft zorg ook met de andere problemen in de wereld te maken en is daardoor belangrijk. Doordat mensen bezig zijn met het geluk willen hebben, zijn we niet bezig met gelukkig zijn. Het geluk wat wij ‘hebben’ is namelijk nooit genoeg. Door te zorgen voor een ander ben je al meer bezig met gelukkig zijn. Je bent namelijk niet bezig met het geluk willen ‘hebben’ voor je zelf… ten minste, als je je inzet om iemand echt vooruit te willen helpen.
Begrijpen van de ontwikkelingen
Dit is allemaal niet om de zorgtechnologie af te kraken of te ontmoedigen zichzelf te ontwikkelen. Integendeel, de knapheid van de mens kan hele ingewikkelde apparaten en interventies bedenken om mensen langer in leven te houden. Het gaat mij er in ieder geval om wat de essentie is van de ontwikkelingen.
Er zijn twee vragen die mij vervolgens bezig houden. Waarom wil je eigenlijk langer leven en wat moet er veranderen als de robot het empathisch vermogen niet kan vervangen? Deze vraagstukken zijn van essentieel belang om onder de aandacht te brengen.
Uitnodiging
Op 13 juli is er ruimte voor een online gesprek over de toekomst van de zorg en wordt er gekeken naar het behoud van met name de jonge zorgprofessionals tijdens de bijeenkomst van de Verzorgenden & Verpleegkundigen Nederland (V&VN) Jong professionals in samenwerking met JongRaat (Regionale Actieplan Aanpak Tekorten). Daar begint het namelijk mee, om mensen in de zorg te houden. Alle geïnteresseerden zijn van harte welkom.
Meld je hier aan.
